Những năm đầu giai đoạn 202X xuất hiện sự nở rộ của các công
cụ AI, với những cái tên nổi lên như ChatGPT, Copilot, Gemini… Con người luôn
háo hức với cái mới, đặc biệt là cái mới giúp con người được trợ giúp. Tất
nhiên, một trào lưu sẽ nở rộ như ngày chúng ta biết đến xe máy, ô tô, Google
search. Con người dường như ngày càng được phục vụ tốt hơn, biến máy móc thành
trợ lý, giúp việc cho mình.
Nhưng, khi nhìn những người trẻ say mê sử dụng ChatGPT, tôi
chợt nghĩ đến một khía cạnh khác. Con người có đang tự làm hư mình khi ngày
càng ít tự vận động?
Chiếc xe máy lâu không khởi động sẽ không tốt cho động cơ.
Thường khi để xe máy trong thời gian 1-2 tuần không khởi động, việc khởi động lại
khá khó khăn. Con người không luyện tập ở phần cơ quan nào thì phần cơ quan đó
tự động sẽ ít phát triển và ngược lại. Đó có lẽ là nguyên lý của cuộc sống.
Khi có AI, có lẽ nhiều người sẽ không cần đọc sách, đọc báo,
hay nghiên cứu tìm hiểu nữa, chỉ cần hỏi ChatGPT là có ngay kết quả.
Có lẽ đi cùng với sự phát triển và phổ biến của AI, rất cần
thiết phải có sự định hướng về phát triển con người, giáo dục con người để làm
chủ, chứ không bị điều khiển bởi AI. Giống như khi ta dùng các công cụ hỗ trợ
cho lao động như máy giặt, máy rửa bát, máy lau nhà, thì ta cũng cần tăng cường
các bài tập thể dục, thiền định để nâng cao sức khỏe. Khi chúng ta sử dụng AI,
chúng ta cũng cần đào tạo để con người hiểu về giới hạn, tác động của AI, để
phát triển nhận thức, lao động trí não cho con người. Để lười biếng hơn thì rất
dễ, mà để luyện tập thì khó. Việc khó đòi hỏi nhiều nỗ lực hơn. Đó là điều
chúng ta cần nghĩ suy.
